نمادپردازی در شعر مقاومت جواد جمیل

چکیده: کاربرد نماد در شعر معاصر، یکی از مشخصه­های برجسته­ی شاعرانی است که با چندلایه کردن زبان خود، بر زیبایی اثر افزوده و خواننده را در دریافت معنی و مقصود با لذت کشف بیشتری مواجه می سازند. در این میان، شاخه­ی ادبیات متعهد عربی نیز از این مشخصه و ظرفیت هنری بهره برده و شاعران متعهد با خلق تصویرهایی زیبا و بدیع، زبان رمز و نماد را برای آثار دینی خود برگزیده­اند که این نوع ادبی با توجه به موضوع و محتوای خود، گاه نوع خاصی از نمادپردازی را می­طلبد. یکی از برجسته­ترین و شاید پرکاربردترین شاعران رمزپرداز در حوزه­ی ادبیات متعهد، شاعر معاصر عراقی، جواد جمیل است. وی در مجموعه­ی ارزشمند خود «الحسین لغة ثانیة» که به شعر حسینی می پردازد، زبانی آمیخته با انواع رمز را به­کار می­گیرد که زبان وی را به­خوبی از دیگر شاعران متعهد متمایز می­سازد. زبانی که باوجود بی­توجهی ناقدان بدان، نیازمند بررسی است؛ از این­رو در مقاله­ی حاضر، تلاش بر این است تا با روش توصیفی- تحلیلی، انواع نمادهای به­کار رفته در این مجموعه بررسی شود. البته با توجه به گستردگی و درهم­تنیدگی نمادهای به­کار رفته در شعر وی، تنها مواردی بررسی می­شود که به نوعی مرتبط با مفهوم مقاومت و پایداری است.